👉 ขั้นตอน วิธีการ และการเตรียมดิน

การหมักดินเหนียว ดินเหนียวที่จะนำมาใช้ต้องสะอาด ไม่มีเศษไม้ เศษหิน มีแต่ดินเหนียวล้วนๆ ถ้าเป็นก้อนใหญ่ ควรทุบให้ย่อยเป็นก้อนเล็กๆ ก่อนหมักควรตากไว้ให้แห้ง อย่างน้อย 1 วัน แล้วนำลงบ่อหมัก แช่ไว้ในน้ำ นานประมาณ 12-24 ชั่วโมง จนดินอิ่มน้ำอย่างทั่วถึง แล้วนำมาเตรียมไว้ผสม

การนวดและผสมดิน นำดินที่หมักแล้วมานวดผสมกับแกลบดำ นวดจนเข้ากัน (ส่วนใหญ่จะใช้เครื่องนวดดิน เพื่อความสะดวกและการผสมที่ดีกว่า) โดยทั่วไปจะใช้ดินเหนียว 2 ส่วน ต่อขี้เถ้าแกลบดำ 1 ส่วน ซึ่งอัตราส่วนผสมนี้ขึ้นอยู่กับคุณสมบัติของดินแต่ละแห่งด้วย ขณะนวดผสมดินจะพรมน้ำตามไปด้วย เพื่อให้นวดได้ง่ายขึ้น ส่วนผสมที่เข้ากันดีแล้ว ให้นำมากองเก็บไว้ อาจจะแบ่งเป็นก้อนๆ ขนาดพอเหมาะที่จะทำเตา หรือแบ่งทีหลังก็ได้ แล้วปิดด้วยพลาสติกหากยังไม่ใช้ทันที เพื่อไม่ให้ดินผสมแห้งเกินไป

การปั้นขึ้นรูป และปรับแต่งเครื่องใช้ นำดินที่หมักแล้วใส่ลงในแม่พิมพ์ภายนอกซึ่งวางอยู่บนแท่น แล้วใช้มือตบปั้นขึ้นรูปเป็นทรงของภาชนะตามต้องการ โดยให้มีความหนาและขนาดภายในเป็นไปตามกำหนด แล้วตกแต่งผิวด้านในให้เรียบร้อย เมื่อได้ที่แล้ว นำไปตากแดด ผึ่งลมให้แห้งหมาดๆ ประมาณ 2-3 วัน แล้วนำมาตรวจสอบตกแต่ง แล้วนำไปตากแดด ผึ่งลม จนแห้งสนิท ใช้เวลาประมาณ 2-4 วัน จะได้เครื่องใช้ที่พร้อมจะนำไปเผาและจำหน่าย

นักปั้นดินจากเมืองสกลนคร บอกถึงเทคนิคของการผสมดินว่า อยู่ที่การผสมแกลบดำกับดินในช่วงของการนวด หากอยู่ในปริมาณที่ไม่เหมาะสม จะทำให้ผลิตภัณฑ์ไม่คงทน แตกร้าวง่าย ที่นี่จึงกล้ารับประกันคุณภาพให้ แต่ผลิตภัณฑ์สินค้าบางชนิด ไม่ต้องผสมแกลบก็ได้ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับประสบการณ์ และความชำนาญ ตลอดจนการสังเกตเข้ามาช่วยในส่วนนี้ด้วย